به گزارش پایگاه خبری دیارنخل به نقل از شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ صنعت نفت بهعنوان موتور محرکه اقتصاد و دیگر صنایع کشور سالانه به حداقل ۲۰ تا ۲۵ میلیارد دلار سرمایه نیاز دارد. مبلغی که تاکنون بازار سرمایه سهم کوچکی از آن را داشته است.
وزیر نفت بارها اعلام کرده است حداقل در پنج سال آینده هزینه تکمیل طرحهای نیمهتمام بخش پتروشیمی بیش از ۳۰ میلیارد دلار است که می توان بخش قابل توجهی از این سرمایه مورد نیاز را از داخل کشور تامین کرد. آنطور که وزیر نفت تاکید میکند، به غیر از طرحهای نیمهتمام حدود ۱۰ تا ۱۲ میلیارد دلار طرح در صنعت پتروشیمی تعریف و نهایی شده اما هنوز به مرحله اجرا در نیامده است. از اینرو میتوان گفت در مجموع صنعت پتروشیمی کشور حدود ۴۰ میلیارد دلار ظرفیت برای جذب سرمایه دارد.
آنچه که گفته شد تنها بخشی از سرمایه مورد نیاز برای توسعه صنعت نفت است تجربه تاریخی کشور و آمارهای موجود نشان می دهد سرمایه گذاری خارجی در هیچ سالی طی دو دهه گذشته بیشتر از ۵ میلیارد دلار نبوده است؛ آماری که در شرایط تحریم، بسیار محدودتر می شود.
بارها مسئولان امر گفته اند برای توسعه صنعت نفت حدود ۲۰۰ میلیارد دلار سرمایه نیاز است که فقط ۱۳۴ میلیارد دلار آن باید در بخش بالادست هزینه شود که با توجه به تحریم های اعمال شده بنابراین تنها راه ممکن و عملیاتی برای تامین مالی پروژههای این حوزه، استفاده از سرمایه ها و منابع داخلی است.
*صندوق پروژه کمک کننده تامین سرمایه بالادست صنعت نفت از بورس
تجربه کشور نشان می دهد در صورت جذابیت پروژه و تسهیل شرایط سرمایه گذاری در آن برای مردم و صاحبان سرمایه، تامین مالی آن از منابع داخلی، در کوتاهترین زمان انجام خواهد شد. همچنین از آنجا که طبق گفته صاحبنظران و فعالان صنعت نفت و گاز، ۷۰ درصد مصارف پروژههای این حوزه می تواند به صورت ریالی انجام شود، این مهم از لحاظ فنی و عملیاتی نیز امکانپذیر بوده و تنها لازم است شرایط آن ایجاد و تسهیل گردد.
بر این اساس طبق بررسی های کارشناسی انجام شده و نظر فعالان این حوزه، چند اقدام باید در دستور کار وزارت نفت، نهادهای واسط از جمله سازمان بورس اوراق بهادار و مجلس شورای اسلامی، قرار گیرد؛تا از این طریق، شرایط لازم جهت تامین مالی پروژه های بالادست نفت و گاز از طریق سرمایه های مردم فراهم شود.
یکی از اقداماتی که باید صورت گیرد عرضه سهام در قالب «صندوق سرمایه گذاری پروژه» به عنوان سازوکار تامین مالی داخلی است به طوریکه از میان ابزارهای مختلف بازار سرمایه، صندوق سرمایه گذاری پروژه به دلیل مزایای متعددی که دارد، جهت تامین مالی پروژه های بالادست نفت و گاز نسبت به سایر ابزارها و روش ها، ارجحیت دارد. صندوق سرمایهگذاری پروژه فرآیندی در بستر بورس اوراق بهادار با محوریت یک پروژه است که سرمایه لازم برای اجرای آن، از طریق جلب مشارکت آحاد مردم و صاحبان سرمایه تامین میشود. به این منظور، مالکیت پروژه و منافع حاصل از آن به سهام قابل عرضه در بازار سرمایه تبدیل می شود و مردم سهامدار پروژه میشوند و از محل عواید پروژه و بالا رفتن ارزش سهام آن، به سود خواهند رسید.
در این صندوق، یک شرکت سهامی خاص به نام شرکت پروژه ایجاد و عملیات اجرایی پروژه را براساس طرح توجیهی به عهده می گیرد. صندوق و شرکت پروژه پس از تکمیل و آغاز مرحلۀ بهرهبرداری منحل شده و یک شرکت سهامی عام پس از آن تاسیس می گردد. در واقع پس از ساخت پروژه، فعالیت صندوق و شرکت پروژه پایان پذیرفته و تمامی داراییها و بدهیهای صندوق به شرکت سهامی عام منتقل می شود و سهام این شرکت جدید، به دارندگان واحدهای سرمایهگذاری صندوق به همان نسبت، واگذار میگردد.
با استفاده از این ابزار، سرمایه جذب شده در نهایت تبدیل به سهام خواهد شد و نیازی به بازگرداندن اصل سرمایه نیست. در واقع مردم و صاحبان سرمایه با خرید سهام صندوق پروژه، صاحب پروژه خواهند شد و از سود آن نیز استفاده میکنند؛ همچنین هر زمانی که بخواهند می توانند سهام خود را از طریق بازار سرمایه به فروش برسانند. با توجه به سودآوری قابل توجه پروژه های بالادست نفت و گاز، ضمانت حداقل سود این پروژه ها در این سازوکار امکانپذیر است.
بر این اساس، ضروری است وزارت نفت با همکاری سازمان بورس اوراق بهادار، امکان استفاده از این ابزار در تامین مالی پروژههای بالادست نفت و گاز را فراهم نموده و شرکت مجری نیز برای تامین مالی داخلی، استفاده از سازوکار صندوق سرمایهگذاری پروژه را در دستور کار قرار دهد.
این گزارش حاکی است مهمترین بخش صنعت نفت یعنی بخش اکتشاف، تولید و بهرهبرداری از مخازن گازی و نفتی کشور بیش از دیگر بخشها به سرمایه نیازمند است. با این حال، آنطور که وزیر نفت تاکید میکند، از آنجا که بخش اکتشاف ریسک بالایی دارد و احتمال بازگشت سرمایه در آن کمتر از دیگر بخشها است، انتظار نمیرود که شرکتهای ایرانی ریسک اکتشاف را بپذیرند. بلکه انتظار میرود این شرکتها در بخشهای توسعه و بهرهبرداری حضور یابند، به این معنا که از آنها خواسته میشود میدانی را که از سوی دولت و شرکت ملی نفت ایران اکتشاف شده، توسعه دهند یا در نگهداشت تولید در میدانی که درحال بهرهبرداری است سرمایهگذاری کنند. به گفته وزیر نفت، دهها میلیارد اعتبار برای توسعه صنعت نفت، توسعه میدانهای نفتی و گازی، نوسازی و بازسازی تاسیسات نفت نیاز است که وزارت نفت با انعقاد قراردادهایی در قالب IPC، EPC وEPD و از طریق روشهای سخت انتشار اوراق بخشی از این سرمایه را جذب کرده تا جریان فعالیت زنده بماند.
اما یکی دیگر از طرح هایی که میتوان به جذب سرمایه در بورس بیانجامد طرح های پترو پالایشگاه است این روزها موضوع سرمایه گذاری مردم در بخش پتروپالایشگاه نیز مورد بحث در رسانه ها است به طوریکه پیش بینی می شود به محض ورود طرح های پتروپالایشگاهی در بورس با استقبال مواجه شود. تجربه کشور نشان میدهد در صورت جذابیت پروژه و تسهیل شرایط سرمایهگذاری در آن برای مردم و صاحبان سرمایه، تامین مالی مردمی و از سایر منابع داخلی، در کوتاهترین زمان انجام خواهد شد.
*پتروپالایشگاه ها در بورس خوشبخت می شوند
استقبال بی نظیر مردم از عرضه اولیه سهام شرکت هایی نظیر پتروشیمی نوری به ارزش ۹۶۰ میلیارد تومان ظرف چند ساعت که در تابستان ۹۸ انجام شد؛ یا حتی فروش اوراق سلف موازی بنزین پالایشگاه ستاره خلیج فارس که بیش از یکسال قبل از تکمیل پروژه در سال ۹۵ انجام شد، نشان از ظرفیت بالای هدایت نقدینگی کشور به سمت پروژه های کلان دارد.
همچنین از آنجا که طبق گفته صاحبنظران و فعالان صنعت نفت و گاز، ۷۰ درصد مصارف پروژههای این حوزه به صورت ریالی انجام می شود، این مهم از لحاظ فنی و عملیاتی نیز امکانپذیر است و تنها کافی است که شرایط آن توسط دستگاههای مربوطه ایجاد و تسهیل گردد.
استفاده از منابع مالی مردمی و سهیم شدن بخش خصوصی و مردم در تامینمالی این پروژهها، هم سبب سرعت بخشیدن به تکمیل پروژهها و هم باعث هدایت نقدینگی از طریق این پروژهها به سمت تولید و توسعه صنایع کشور خواهد شد.
تجربه بازار سرمایه در چند ماه اخیر نشان از قابل اعتماد بودن این روش دارد؛ به طوری که بنابر اظهارات مدیرعامل شرکت ملی نفت برای پروژههای EPC و EPD حداقل ۳ هزار میلیارد تومان از طریق بازار سرمایه تامین مالی شده و مجموعاً در ۸ ماه گذشته ۸ هزار میلیارد تومان از این طریق برای پروژههای نفتی تامین مالی شده است.
در شرایطی که به دلیل تحریمهای نفتی کشور، صادرات نفت با کاهش روبرو شده است و به همین دلیل دولت و صندوق توسعه ملی با کمبود منابع مواجه شدهاند، با استفاده از ظرفیت تنفس خوراک قانون «حمایت از توسعه صنایع پایین دستی نفت خام و میعانات گازی با استفاده از سرمایه گذاری مردمی» میتوان جذابیت طرحهای پالایشگاهی و پتروپالایشگاهی را دوچندان کرد و نفت محصورشده در مخازن ذخیرهسازی را به عنوان ابزاری جهت حمایت از بخش خصوصی و تشویق آن به حضور در پروژههای صنعت نفت استفاده کرد.
این گزاش در پایان تصریح می کند انچه که این روزها از بورس می توان دریافت کرد این است که اگر پروژه های جذاب برای جذب تامین مالی به این سازمان معرفی شود احتمال اینکه بتواند نقدینگی را به خود جذب کند بسیار زیاد است بنابراین به نظر می رسد پروژه پتروپالایشگاه که قرار است در مرداد ماه به بورس بیایند از استقبال خوبی برخوردار شوند.
انتهای پیام/س
Friday, 26 April , 2024